#Durga_Puja2022 : नवरात्रि, दुर्गा पूजा, संधि- पूजा, शस्त्र-पूजा, विजयादशमी


त्रेता में सन्धि पूजा काल में श्रीराम ने किया "शक्ति" की पूजा
माँ ने इसी काल में दिखाया अपना भयंकर व विशाल "चामुण्डा" स्वरुप    
देवी भागवत पुराण के अनुसार
शशिसूर्ये  गजरूढा  शानिभौमे  तुरंगमे।
गुरौशुक्रेच दोलायां बुधे नौका प्रकीर्तिता।। 
नवरात्र का शुभारंभ सोमवार से हो रहा है, अतः माता का आगमन गज की सवारी पर होगा, जो राष्ट्र की जनता के लिए सामान्य फल दायक एवं वर्षा कारक होगा। आम जन के स्वास्थ्य एवं धन पर सामान्य प्रभाव पड़ता है। 
नवरात्रि : 9 दिन, देवी के 9 स्वरूप-
प्रथम  शैलपुत्री  च  द्वितीयं  ब्रह्मचारिणी।
तृतीयं चन्द्रघण्टेती कूष्माण्डेति चतुर्थकम् ।।
पंचमं स्कन्दमातेति षष्ठं कात्यायनीति च ।
सप्तमं कालरात्रीति महागौरीति चाष्टमम् ।।
नवमं  सिद्धिदात्री  च  नवदुर्गाः  प्रकीर्तिताः । 
                        -देवी कवच (मार्कंडेय पुराण)
धर्म नगरी / DN News 
(W.app- 8109107075 -न्यूज़, कवरेज, विज्ञापन व सदस्यों हेतु)
-रा.पाठक अवैतनिक संपादक 

नौ दिनों में देवी के 9 बीज मंत्र
शारदीय नवरात्रि के दिन  देवीजी के बीज मंत्र
पहला दिन   शैलपुत्री    ह्रीं शिवायै नम:
दूसरा दिन   ब्रह्मचारिणी    ह्रीं श्री अम्बिकायै नम:
तीसरा दिन  चन्द्रघण्टा    ऐं श्रीं शक्तयै नम:
चौथा दिन    कूष्मांडा   ऐं ह्री देव्यै नम:
पांचवा दिन  स्कंदमाता   ह्रीं क्लीं स्वमिन्यै नम:
छठा दिन    कात्यायनी   क्लीं श्री त्रिनेत्राय नम:
सातवाँ दिन  कालरात्रि   क्लीं ऐं श्री कालिकायै नम:
आठवां दिन  महागौरी   श्री क्लीं ह्रीं वरदायै नम:
नौवां दिन    सिद्धिदात्री   ह्रीं क्लीं ऐं सिद्धये नम:
 
मां शैलपुत्री
वन्दे वाञ्छितलाभाय चन्द्रार्धकृतशेखराम्। वृषारुढां शूलधरां शैलपुत्रीं यशस्विनीम्॥

माँ ब्रह्मचारिणी
दधाना कर पद्माभ्याम अक्षमाला कमण्डलू। देवी प्रसीदतु मई ब्रह्मचारिण्यनुत्तमा।।

माँ चंद्रघंटा
पिंडजप्रवरारूढा, चंडकोपास्त्रकैर्युता। प्रसादं तनुते मह्यं, चंद्रघंटेति विश्रुता।।
माँ कुष्मांडा
सुरासम्पूर्णकलशं रुधिराप्लुतमेव च। दधाना हस्तपद्माभ्यां कूष्माण्डा शुभदास्तु मे॥

माँ स्कंदमाता
सिंहासनगता नित्यं पद्माश्रितकरद्वया। शुभदास्तु सदा देवी स्कन्दमाता यशस्विनी॥
 
माँ कात्यायिनी
चंद्र हासोज्जवलकरा शार्दूलवर वाहना। कात्यायनी शुभंदद्या देवी दानवघातिनि।।
माँ कालरात्रि
एकवेणी जपाकर्णपूरा नग्ना खरास्थिता। लम्बोष्ठी कर्णिकाकर्णी तैलाभ्यक्त शरीरिणी॥
वामपादोल्लसल्लोह लताकण्टक भूषणा। वर्धन  मूर्धध्वजा  कृष्णा  कालरात्रिर्भयङ्करी॥
माँ महागौरी
श्वेते वृषे समरूढा श्वेताम्बराधरा शुचिः। महागौरी शुभं दद्यान्महादेवप्रमोददा।।
माँ सिद्धिदात्री
सिद्धगन्धर्वयक्षाद्यैरसुरैरमरैरपि, सेव्यमाना सदा भूयात सिद्धिदा सिद्धिदायिनी।

पूजा पंडालों में माता के आगमन का विचार सप्तमी तिथि के अनुसार करते हैं एवं गमन (प्रस्थान) का विचार दशमी तिथि में। सप्तमी तिथि को रविवार होने से बंगिया पद्धति के अनुसार देवी का आगमन हाथी पर होगा। इस प्रकार घरों में एवं पूजा पंडालों में माता का आगमन हाथी पर हो रहा है, जो राष्ट्र के, राजा के विरुद्ध आम जनमानस का एकत्रीकरण, अत्यधिक वर्षा, राजनेताओं के मध्य वाक युद्ध की स्थिति उत्पन्न हो सकती है। फिर भी माँ का आशीर्वाद हम सभी के लिए शुभ-कारक ही होगा।

संधि-पूजन मुहूर्त-
शारदीय नवरात्र-2022 में संधि पूजन अष्टमी तिथि की समाप्ति काल एवं नवमी तिथि लगने के मध्य में संधि पूजन का विधान शास्त्रों में दिया गया है। अष्टमी तिथि 2 अक्टूबर (रविवार) सायं 6:30 बजे प्रारंभ होगी और 3 अक्टूबर (सोमवार) शाम 6:40 बजे समाप्त होगी। अतः अष्टमी की महानिशा पूजा 2 अक्टूबर रविवार रात में होगी एवं महा-अष्टमी व्रत-पूजा 3 अक्टूबर (सोमवार) को होगी

शारदीय नवरात्र में महाष्टमी-महानवमी तिथि के मध्य (सन्धि-काल) संधि-पूजन का समय दिन में 3:36 से लेकर के 4:24 तक का होगा। संधि पूजा की अवधि 48 मिनट की है।

----------------------------------------------

अब "धर्म नगरी" की सदस्यता राशि, अपना शुभकामना संदेश या विज्ञापन प्रकाशित करवाकर अपने ही नाम से अपनों को या जिसे भी कॉपी भिजवाना चाहें, भिजवाएं। प्रतियाँ आपके नाम से FREE भेजी जाएंगी। उसका प्रतियां भेजने की लागत राशि हेतु "धर्म नगरी" के QR कोड को स्कैन कर भेजें या "धर्म नगरी" के चालू बैंक खाते में भेजकर रसीद या स्क्रीन शॉट हमे भेजें /बताएं  वाट्सएप-8109107075, मो. 6261 86 8110 
यदि आपकी सदस्यता समाप्त हो गई है तो उसके नवीनीकरण (renewal) की राशि भेजें। आपने अब तक सदस्यता नहीं लिया है, तो सदस्यता राशि भेजकर लें आपकी सदस्यता राशि के बराबर आपका फ्री विज्ञापन / शुभकामना आदि प्रकाशित होगा, क्योंकि प्रकाश अव्यावसायिक है, "बिना-लाभ हानि" के आधार पर जनवरी 2012 से प्रकाशित हो रहा है
----------------------------------------------

सन्धि पूजा का रहस्य-

नवरात्रि के दौरान संधि पूजा का पौराणिक महत्व है। पौराणिक मान्यताओं के अनुसार, माँ दुर्गा का  जब महिषासुर के साथ युद्ध चल रहा था, तब चंड और मुंड नाम के दो राक्षसों ने धोखे से मां दुर्गा की पीठ पर वार कर दिया। इससे माँ आदिशक्ति अत्यंत क्रोधित हो गई क्रोध से उनका पूरा शरीर नीला पड़ गया। फिर क्रोधित होकर माँ ने अपना तीसरा नेत्र खोल दिया, जिससे उनका अत्यंत भयंकर और विशाल स्वरूप प्रकट हुआ। माता का यही स्वरुप माँ चामुंडा के रूप में सब जानते हैं। चामुंडा रूप धारण करके मां ने चंड मुंड का वध किया। 

मान्यता है, जिस दिन माता चामुंडा ने चंड और मुंड का वध किया, उस दिन नवरात्र के अष्टमी तिथि के सायंकाल के समय नवमी तिथि आरंभ हो रही थी। इसी कारण माँ के चामुंडा स्वरूप की पूजन का विधान बना। संधि-पूजा में कद्दू व ककड़ी की बलि देने का भी विधान है। बलि देने के बाद माँ के मंत्रों का उच्चारण भी इस दिन किया जाता है।
विद्वान वैदिक कर्मकांडी ब्राह्मणों का मानना है, संधि-पूजा काल की अवधि में, 48 मिनट, अपने घर के पूजा-स्थल पर देशी गाय के शुद्ध घी का दीप जलाकर, उसके साथ कमल का फूल रखते हुए माता के निम्न मंत्रों का पूर्ण श्राद्ध-विश्वास के साथ जप करने से माता की कृपा से अभीष्ट मनोकामना की पूर्ति होती है। 

माँ चामुंडा निर्वाण मंत्र-
एक अति शक्तिशाली मंत्र है, जिसमें तीनों महाशक्ति- महासरस्वती महालक्ष्मी महाकाली समाहित है। इस मंत्र का जाप कोई भी भक्त नहा-धोकर के पूजा के समय कर सकता है। इस मंत्र का जाप करने से भूत प्रेत बाधा दूर होती है, बिगड़े हुए कार्य बनते हैं व तीनों महाशक्ति की कृपा प्राप्त होती है। मंत्र इस प्रकार है-
ॐ ऐं ह्लीं क्लीं चामुंडायै विच्चे

आयुध पूजा का शुभ-मुहूर्त व तिथि  
शस्त्र-पूजन विजयादशमी या दशहरा के दिन (आश्विन मास, शुक्ल पक्ष की दशमी) को मनाते हैं। इसी दिन भगवान श्रीराम ने लंका पर चढ़ाई कर रावण पर विजय प्राप्त की, माता दुर्गा ने असुरों का विनाश कर देवताओं व मनुष्यों की रक्षा किया। इसलिए इस पर्व को विजयादशमी के रूप में भी मनाते हैं।

दशमी तिथि- 
4 अक्टूबर 2022 (मंगलवार) दोपहर 1:30 बजे दशमी तिथि प्रारंभ होकर 5 अक्टूबर (बुधवार) दोपहर 11:05 बजे समाप्त होगी।

शस्त्र पूजन तिथि व विजय-मुहूर्त- 
4 अक्टूबर 2022 दिन मंगलवार को शस्त्र पूजन की तिथि है। मंगलवार दोपहर 2 बजे से 2:50 तक शस्त्र पूजन 2022 का विजय मुहूर्त है।
Disclaimer- उक्त लेख में जानकारियां एवं सूचना ज्योतिर्विदों एवं पुस्तकों से साभार लिया गया हैइनको करने से पूर्व कर्मकांडी ब्राह्मण या विद्वान से संपर्क करें। 
नवरात्रि से पूर्व विशेष आग्रह / अपील आपसे- ब्राह्मण या विद्वान से किसी भी पूजा-पाठ के लिए यथासंभव सम्मानपूर्वक दक्षिणा देकर संतुष्ट करें, क्योंकि उसने कर्मकांड की शिक्षा ली है, आपके पूजा-पाठ के लिए समय-ऊर्जा दे रहा है, यह उसकी आजीविका है या परिवार के भरण-पोषण का माध्यम भी है -प्रबंध सम्पादक    
------------------------------------------------
संबंधित लेख/कॉलम- पढ़ें / देखें-  
नवरात्रि : माता के नौ स्वरूपों से 9 ग्रह होते हैं नियंत्रित, अतः ग्रहों की शांति के लिए नियमित करें आराधना
http://www.dharmnagari.com/2022/09/Shardiya-Navratri-2022.html
 
"धर्म नगरी" के विस्तार, डिजिटल  DN News के प्रसार एवं एक तथ्यात्मक सूचनात्मक व रोचक (factual & informative & interesting), राष्ट्रवादी समसामयिक साप्ताहिक मैगजीन हेतु "संरक्षक" या NRI या इंवेस्टर चाहिए। उत्तर प्रदेश एवं उत्तराखंड सहित अन्य राज्यों में स्थानीय रिपोर्टर या स्थानीय प्रतिनिधि (जहाँ नहीं हैं) तुरंत चाहिए।  -प्रबंध संपादक  
----------------------------------------------

Durga Puja 2022
Day 01: Panchami (30 September)-
A ritual called ‘Bilva Nimantran’ is performed o
n this day, ideally during evening (Sanyakal) on Shashthi. But if Sanyakal prevails on Panchami Tithi, then Panchami Tithi is an auspicious time for doing ‘Bilva Namantran’.

Day 2 : Shashthi (1 October) 
Kalparambha, Akal Bodhan, Amantran and Adhivas
‘Kalparambha’ is an early morning ritual which involves placing ‘ghata’ or Kalash filled with water and mango leaves in front of Goddess Durga. The devotee makes a resolution or sankalp to observe all puja rituals in a sacrosanct way during the next three days namely, Maha Saptami, Maha Ashtami and MahaNavami. 

Another ritual called ‘Bodhon’ is done to symbolically awaken Goddess Durga from her sleep. Since this is an untimely awakening, the ritual is also known as ‘Akal Bodhon’. In this ritual, the Kalash is installed at the base of the sacred Bilva or Bel tree. Prayers and mantras are recited to awaken Mother Durga. 'Adhivas' is a ritual for invoking the name of Goddess Durga and 'Adhivas' means symbolically installing Goddess Durga in the Bilva tree which is also sanctified by offering prayers. After ‘Adhivas’ is over, Goddess Durga is given ‘Amantran’ or an invitation to accept the Navpatrika Puja to be performed on the next day.

Day 3 : Saptami (2 October)- Saturday
Navpatrika Puja, Mahasnan, Prana Pratishthan
Navpatrika Puja is performed on Maha Saptami and it is the first day of Durga Puja. Nine plants including the branch of Bilva tree is made and worshiped as 'Nav patrika'. It is purified by bathing in water and putting a red colored cloth around it. It is placed alongside the image of Durga. 
Mahasnan’ is an important part of Maha Saptami Puja. In this, a mirror is propped to show the reflection of the Goddess Durga and offered a ritualistic bath symbolically. After the bath ceremony, ‘Prana Pratishthan’ of the image or idol of Goddess Durga is done, which means the Goddess is consecrated and established in that place. This is followed by an elaborate Shodashopachara puja. In West Bengal, Navpatrika Puja is very popular as Kolabou Puja.

Day 4 : Ashtami (3 October)  
Durga Ashtami - Kumari Puja, Sandhi Puja
'Mahashtami' which is also observed by the name 'Maha Durga Ashtami' is one of the most revered and sanctimonious days of Durga Puja. On this day, nine small pots are ritualistically placed in front of the idol and Ma Durga's nine aspects are invoked in them to perform the Ashtami puja. 
This day is considered auspicious for doing ‘KumariPuja’ which involves inviting and worshipping nine girls aged between two and ten years. The nine girls are worshipped as nine forms of Maa Durga. In Belur Math, ‘Kumari Puja’ is performed on Ashtami.

Sandhi Puja is performed during the last 24 minutes of Ashtami Tithi and the first 24 minutes of Navami Tithi as it coincides with the moment, when Devi Chamunda killed Chanda and Munda. 108 earthen lamps are lit to commemorate this special time.
It is important to note that if Ashtami and Navami puja merge before Sanyakal on Ashtami day, then Ashtami Puja and Navami Puja including ‘Sandhi Puja’ are done on the same day.

Day 5 : Navami (4 October)  
Bengal MahaNavami, Durga Balidan, Navami Homa
On MahaNavami, Goddess Durga is propitiated as ‘Mahisasuramardini’, a name given to the Goddess as one who annihilated Mahishasura. Navami Homa or Chandi Homa is carried out after the puja during the day time. It is an important rite as devotees seek blessings to remove all obstacles in life. Verses from Durga Saptashati are recited while performing the Homa.

In West Bengal, the day of Mahanavami may not coincide with other states. In that case, it is observed a day after Mahanavami in other states. Also, if on the previous day Navami Tithi prevails for three ‘muhurta’ before sunset then Ashtami and Navami Puja including fasting are done on the same day.
'Durga Balidan' which refers to ‘bali’ or sacrifice is done on Navami Tithi. In most places, a symbolic Bali with vegetables like banana, cucumber or pumpkin is performed.

Dashami (5 October)-  
Durga Visarjan, Vijayadashami
Vijayadashami is celebrated countrywide and is marked as the victory of Lord Rama over Demon Ravana and also the triumph of Goddess Durga over the buffalo - headed demon Mahishasura. 'Aparajita Puja', 'Seema Avalanghan' and 'Shami Puja' are ritualistically carried out on Vijayadashmi.

Sindoor Utsav (5 October)
SindoorUtsav is celebrated in Bengal on the day of Vijayadashami which is the culmination of Durga Puja festivities. It is a colourful ritual where in married women applies vermillion to one another. Men also exchange greetings and it is referred to as ‘Kolakuli’.
----------------------------------------------
    "धर्म नगरी" व DN News का विस्तार प्रत्येक जिले के ग्रामीण व शहरी क्षेत्र में हो रहा है। प्रतियों को नि:शुल्क देशभर में धर्मनिष्ठ संतो आश्रम को भेजने हेतु हमें दानदाताओं की आवश्यकता है। साथ ही "धर्म नगरी" के विस्तार हेतु बिजनेस पार्टनर / प्रसार प्रबंधक की आवश्यकता है। -प्रबंध संपादक  email- dharm.nagari@gmail.com Twitter- @DharmNagari W.app- 8109107075 
बैंक का डिटेल "धर्म नगरी" की सदस्यता, शुभकामना-विज्ञापन या दान देने अथवा अपने नाम (की सील के साथ) से लेख / कॉलम / इंटरव्यू सहित "धर्म नगरी" की प्रतियां अपनों को देशभर में भिजवाने हेतु है। ध्यान रखें, आपके सहयोग से हम आपके ही नाम से "धर्म नगरी" की प्रति आप जहाँ चाहते हैं, भिजवाते / बटवाते हैं। -प्रसार प्रबंधक  
----------------------------------------------------
कथा हेतु सम्पर्क करें- व्यासपीठ की गरिमा एवं मर्यादा के अनुसार श्रीराम कथा, वाल्मीकि रामायण, श्रीमद भागवत कथा, शिव महापुराण या अन्य पौराणिक कथा करवाने हेतु संपर्क करें। कथा आप अपने बजट या आर्थिक क्षमता के अनुसार शहरी या ग्रामीण क्षेत्र में अथवा विदेश में करवाएं, हमारा कथा के आयोजन की योजना, मीडिया-प्रचार आदि में भी सहयोग रहेगा। -प्रसार प्रबंधक "धर्म नगरी / DN News" मो.9752404020, 8109107075-वाट्सएप ट्वीटर / Koo / इंस्टाग्राम- @DharmNagari ईमेल- dharm.nagari@gmail.com यूट्यूब- #DharmNagari_News    

No comments